Sau sinh mẹ nên kiêng ăn gì? Một số gợi ý ăn uống cho phụ nữ sau sinh

Thời nào cũng vậy, việc lựa chọn thực đơn cho bà đẻ thường hướng đến hai mục đích là giúp mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và có nhiều sữa cho con. Vậy, phụ nữ sau sinh phải kiêng khem những gì và nên ăn gì để đạt được hai mục đích trên? Mời các mẹ xem qua những thông tin dưới đây để biết cách kiêng cữ đúng cách cho lần sinh nở của mình nhé.

Phụ nữ sau sinh cần kiêng những loại thức ăn nào?

Trước đây, bữa cơm bà đẻ do quan niệm kiêng khem cũ, chỉ quanh đi quẩn lại vài món quen thuộc như trứng gà, móng giò, thịt gà, thịt heo rang nghệ, rau ngót, đu đủ xanh,… Nhưng ngày nay, thực đơn của bà đẻ phong phú hơn rất nhiều. Y học hiện đại khẳng định, nguồn sữa mẹ không chỉ được đong đếm bằng số lượng mà còn phải lưu tâm đặc biệt đến chất lượng mới đáp ứng tốt nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ. Bởi vậy, bà đẻ cần ăn uống đa dạng, bổ sung đầy đủ chất đạm, chất béo, tinh bột, trái cây, rau củ, không nên kiêng khem thái quá. Mẹ đẻ mổ cũng chỉ cần vết thương lành thì có thể ăn uống như bình thường. Tuy nhiên, cũng có những loại thức ăn mà phụ nữ sau sinh cần hạn chế hoặc tránh xa:

• Tránh ăn thịt nhiều mỡ, do chất béo bão hòa trong mỡ động vật thường khó tiêu hóa, dễ khiến mẹ không hấp thụ được các chất dinh dưỡng cần thiết. Khi chế biến các món chiên, xào nên sử dụng dầu thực vật.
• Hạn chế các loại thức ăn có chứa nhiều gia vị cay nóng, nặng mùi như ớt, tiêu, tỏi… vì chúng sẽ gây nên chứng ợ nóng cho mẹ và ảnh hưởng đến mùi vị sữa, dẫn đến trẻ bỏ bú hoặc bị đi ngoài.
• Không thường xuyên sử dụng quá nhiều các loại nước ngọt có ga hoặc có chất kích thích như trà, cà phê,.. Khi mẹ uống các thức uống này, một lượng không nhỏ cafein sẽ đi vào sữa mẹ. Các chuyên gia khuyên mẹ không nên uống quá 300mg cafein/ ngày, tương đương với 6 tách trà hoặc 3 ly cà phê tan hay 7 lon coca, pepsi. Hiện nay, chưa có nghiên cứu nào về việc cafein trong sữa mẹ ảnh hưởng đến bé ra sao, nhưng nếu bé có biểu hiện cáu kỉnh bồn chồn thì mẹ thử ngừng uống xem sao. Hơn nữa dùng nhiều các đồ uống kích thích này vốn cũng không tốt cho mẹ, nó khiến thần kinh mẹ bị căng thẳng, cơ thể mất nước, không tốt cho sức khỏe,mẹ nên hạn chế sử dụng.
• Không nên ăn đồ chưa được nấu chín như gỏi, sushi…vì khi tiêu thụ thực phẩm sống sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và nguồn sữa cho bé.

Nói chung, bà đẻ thời nay không còn phải kiêng khem nhiều như quan niệm ngày xưa. Bạn sẽ không phải cả tháng ăn thịt lợn rang nghệ với rau ngót ( ăn trường như vậy nhìn thôi đã thấy ngán thì làm sao có sữa cho con ). Tuy nhiên, có một vài thực phẩm được cho là không tốt đối với bất kỳ ai như rượu, bia,…thì bà đẻ đương nhiên càng phải tránh xa!

Ngoài những thực phẩm đã liệt kê ở trên, đối với mẹ đẻ mổ cũng nên kiêng thêm những món sau cho đến khi vết mổ lành hẳn:

• Thức ăn tanh như cua, cá, ốc sẽ ảnh hưởng đến qúa trình đông máu, làm vết mổ lâu lành. Vậy nên, cho đến khi vết mổ lành hẳn thì mẹ nên kiêng.
• Rau muống, các món làm từ gạo nếp, lòng trắng trứng sẽ dễ gây sẹo lồi, mưng mủ vết thương.
• Một đến hai ngày sau sinh mẹ không nên ăn đồ quá đặc. Khi chưa đánh hơi được, tuyệt đối không dùng thực phẩm lên men, gây đầy hơi như đường, sữa đậu nành…vì chúng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình hồi phục hệ tiêu hóa của bạn.

Giải đáp một vài câu hỏi về kiêng khem sau sinh theo quan niệm xưa

Đẻ xong có được ăn đồ lạnh?

Cùng với quan niệm phụ nữ mới sinh không nên tắm, kiêng đánh răng thì các cụ ngày xưa cũng khuyên phụ nữ sau sinh nên kiêng ăn đồ lạnh, vì dễ bị nhiễm lạnh và sau này về già sẽ bị yếu răng. Quan niệm này có thật sự đúng?

Có nhiều mẹ sinh con ở Mỹ nói rằng, ngay sau khi vượt cạn họ được yêu cầu uống một ly nước mát, thậm chí có đá ở trong. Lý do là nó rất tốt cho các cơn co tử cung, giúp sản dịch được đẩy ra ngoài nhanh hơn. Ngay trong cữ các mẹ cũng không cần kiêng đồ lạnh, có thể ăn sữa chua thoải mái, thậm chí ăn cả kem nếu thích.

Điều này hoàn toàn trái ngược với quan niệm kiêng lạnh sau sinh ở Việt Nam. Các bà, các mẹ luôn nhắc nhở chúng ta không được ăn đồ lạnh, uống đá lạnh vì cho rằng phụ nữ sau sinh còn yếu, ăn đồ lạnh dễ bị nhiễm lạnh và ảnh hưởng đến sức khỏe sau này.

Nhìn chung quan điểm nào cũng có những lý lẽ thuyết phục vì bản thân việc ăn đồ lạnh cũng có hai mặt của nó. Có những món ăn lạnh rất ngon như sữa chua, sinh tố mà cũng tốt cho mẹ. Vì vậy, các mẹ hãy lắng nghe cơ thể mình nếu thật sự muốn ăn đồ lạnh và sau khi ăn.

Bà đẻ có ăn được ốc không?

Theo dân gian, mẹ ăn ốc sau sinh thì trẻ sẽ bị lạnh bụng, đi ngoài thậm chí hay “chảy dãi”.

Để giải đáp băn khoăn này, bác sĩ Lê Thị Hải, nguyên giám đốc Trung tâm Khám tư vấn dinh dưỡng, Viện dinh dưỡng từng khẳng định: ” Ốc chứa rất nhiều vi chất cần thiết cho thai nhi và nguồn sữa mẹ”. Vậy nên, các bà mẹ đang mang thai hoặc cho con bú hoàn toàn có thể ăn ốc nếu muốn.

Tuy nhiên, vì ốc sống chủ yếu ở ao hồ, sông ngòi, thường xuyên ở trong bùn đất, có nhiều ký sinh trùng thậm chí bị nhiễm kim loại nặng, nên các bà mẹ chú ý chọn ốc có nguồn gốc rõ ràng và nên mua ốc chế biến ở nhà cho an toàn.

Ăn rau cải có thật mẹ sẽ vãi tè không tự chủ?

Sau sinh ăn rau cải có được không? Theo quan niệm dân gian cho rằng rau cải (đặc biệt là cải bẹ xanh, cải đắng) có tính mát, lợi tiểu nên nếu bà đẻ ăn vào sẽ ảnh hưởng lâu dài khi về già, nhẹ thì tiểu són, nặng thì…vãi tè không tự chủ.

Thực tế, rau cải không chỉ là một món ăn ngon, cung cấp nhiều loại vitamin, và khoáng chất quan trọng. Nhiều bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng cũng khẳng định việc kiêng ăn rau cải ở phụ nữ sau sinh là không cần thiết. Tuy nhiên, theo PGS.TS Trần Đình Toán, trưởng khoa dinh dưỡng bệnh viện Hữu Nghị từng nói, sản phụ sau sinh cơ thắt niệu đạo đóng mở chưa tốt, nếu đi tiểu nhiều thì sẽ khiến cơ thắt phải làm việc nhiều hơn, nên các mẹ có thể ăn rau cải nhưng không nên ăn nhiều và thường xuyên. Còn việc về già vãi tè không tự chủ thì hiện chưa nghiên cứu nào chứng minh.

Kiêng ăn đậu phụ vì sẽ khiến con trai mất nam tính?

Mẹ ăn nhiều đậu phụ trong thời kỳ cho con bú, bé trai bị mất nam tính? Lo ngại này xuất phát từ quan điểm các sản phẩm làm từ đậu nành như đậu phụ, tào phớ, sữa đậu nành, đậu nành…có chứa estrogen thực vật, nó tương tự nội tiết tố nữ, nên không tốt cho sinh lý đàn ông. Tuy nhiên, để chất này có ảnh hưởng chắc mẹ phải ăn cả tấn đậu.

Nhiều nghiên cứu dài hạn cho thấy, đậu nành là thực phẩm vàng cho cả nam lẫn nữ ở mọi lứa tuổi, mẹ đừng bỏ qua mà thiệt cho cả mẹ và bé.

Bà đẻ không được ăn canh, chỉ nên ăn món mặn?

Theo quan niệm xưa, bà đẻ phải ăn khô và mặn, hạn chế các món có nước, ăn canh là tối kỵ vì sợ mẹ lỏng bụng (rỗng ruột) mà lại loãng sữa của con. Quan điểm này hoàn toàn không đúng. Ăn mặn không những không có tác dụng trong việc cải thiện vị giác mà còn làm tăng nguy cơ gây hại cho sức khỏe như cao huyết áp, viêm loét dạ dày, tá tràng, tăng thải canxi qua thận gây loãng xương. Vậy nên, đừng cố gắng ăn một bữa ăn không có canh, mà hãy đa dạng các món ăn có đầy đủ vịt chua – cay – mặn – ngọt. Tuy nhiên, bà đẻ cũng cần phải ăn canh đúng cách:

• Không nên hầm canh quá lâu, vì nó dễ làm thất thoát các chất dinh dưỡng.
• Nên ăn canh vào buổi trưa, hạn chế ăn vào buổi tối.
• Không nên chan canh vào cơm khi ăn mà nên ăn hết cơm sau đấy mới uống canh.

Gợi ý một số thực phẩm gọi sữa về cho mẹ sau sinh

Để lợi sữa cho con, ngoài việc ăn uống đa dạng, các mẹ cũng cần chú ý xem khi mình ăn món nào thì sữa về nhanh, về nhiều. Dưới đây là một vài gợi ý nhỏ để các mẹ bổ sung thường xuyên hơn vào khẩu phần ăn của mình giúp sữa về nhiều mẹ nhé!

• Trứng gà, thịt nạc ( thịt gà, heo, bò,…) và các loại cá giàu omega 3 như cá hồi…
• Các loại rau xanh đều rất tốt cho bà đẻ, đặc biệt là rau ngót, rau đay, rau khoai lang, rau má, bông cải xanh, rau chân vịt…
• Quả sung, quả vả, đu đủ xanh, chuối sứ, các loại quả giàu vitamin A thường có màu đỏ hoặc cam như cà chua, gấc, xoài…và các loại quả nhiều nước, vitamin C dồi dào như cam, quýt, bưởi…
• Các loại hạt như đậu nành, đậu đen, đậu xanh, mè đen, hạt sen, hạt bí,…và ngũ cốc nguyên hạt ( yến mạch, gạo lứt, lúa mạch,…).
• Ý dĩ, thông thảo rất lành tính, lợi sữa và có thể sử dụng trong nhiều món ăn. Các mẹ có thể kết hợp với đậu xanh, đậu đen, hạt sen để nấu cháo hoặc sử dụng cùng các vị thuốc khác, làm món gà tần, chân giò hầm… Mẹ nào chịu khó có thể ninh thông thảo, ý dĩ chắt lấy nước để uống, vị ngọt mát và rất thơm nhé!
• Trước cữ bú của bé khoảng 15 đến 20 phút, bạn nên uống một cốc sữa ấm, chắc chắn mẹ sẽ cảm nhận được sữa về nhiều hơn rõ rệt đấy.
• Các bữa phụ mẹ nên ăn cháo nóng hoặc các loại xúp, vì chúng vừa giúp cung cấp năng lượng, vừa đẩy nhanh quá trình tiết sữa.

Trước đây, bà đẻ thường được khuyên ăn thật nhiều trứng gà sau sinh. Lý do thì có nhiều nhưng chủ yếu vì trứng có nhiều dưỡng chất mà lại kinh tế. Tuy nhiên, các nghiên cứu khoa học cho thấy, việc ăn quá nhiều trứng cũng không có lợi. Dù là bà đẻ cũng chỉ nên ăn tối đa 3 đến 4 quá trứng trong một tuần.

Việc kiêng cữ sau sinh tùy thuộc vào văn hóa và quan niệm mỗi gia đình và vùng miền, nhưng các mẹ phải biết cách kiêng cữ đúng cách phù hợp khoa học để có một cơ thể khỏe mạnh chăm sóc cho trẻ sơ sinh nữa nhé!

781 views